اصول طراحی سایت برای افراد دارای معلولیت
طراحی سایت با در نظر گرفتن دسترسپذیری وب (Accessibility): اصول طراحی سایت برای افراد دارای معلولیت
در دنیای دیجیتال امروز، وبسایتها نقش حیاتی در زندگی افراد ایفا میکنند. از خرید آنلاین و دریافت اطلاعات گرفته تا ارتباط با دیگران، بسیاری از فعالیتهای روزمره ما از طریق اینترنت انجام میشود. اما آیا همه افراد، از جمله افراد دارای معلولیت، میتوانند به راحتی از این امکانات بهرهمند شوند؟ طراحی وب دسترسپذیر (Accessible Web Design) به دنبال پاسخ به این سوال است.
دسترسپذیری (Accessibility) چیست؟
به زبان ساده، دسترسپذیری به معنای طراحی و توسعه وبسایتهایی است که برای همه افراد، صرف نظر از تواناییهای جسمی و ذهنی آنها، قابل استفاده باشد. این شامل افراد دارای معلولیتهای بینایی، شنوایی، حرکتی، شناختی و گفتاری میشود.
چرا طراحی سایت دسترسپذیر مهم است؟
1. شمولیت: دسترسپذیری به معنای ایجاد فرصتهای برابر برای همه افراد است. همه باید بتوانند به اطلاعات دسترسی داشته باشند و از امکانات وب استفاده کنند، صرف نظر از محدودیتهایشان.
2. قانونی: در بسیاری از کشورها، قوانین و مقرراتی وجود دارد که سازمانها را ملزم به ایجاد وبسایتهای دسترسپذیر میکند. عدم رعایت این قوانین میتواند منجر به جریمههای سنگین شود.
3. بهبود تجربه کاربری برای همه: اصول دسترسپذیری نه تنها برای افراد دارای معلولیت مفید است، بلکه تجربه کاربری را برای همه افراد بهبود میبخشد. به عنوان مثال، استفاده از کنتراست بالا برای متن میتواند خوانایی را برای همه کاربران افزایش دهد.
4. بهبود سئو: موتورهای جستجو مانند گوگل به دسترسپذیری وبسایتها اهمیت میدهند. وبسایتهای دسترسپذیر معمولاً رتبه بهتری در نتایج جستجو کسب میکنند.
5. افزایش دامنه مخاطبان: با دسترسپذیر کردن وبسایت خود، میتوانید دامنه مخاطبان خود را گسترش دهید و به افراد بیشتری دسترسی پیدا کنید.
6. مسئولیت اجتماعی: طراحی سایت دسترسپذیر نشاندهنده مسئولیت اجتماعی شما و تعهدتان به ایجاد یک دنیای عادلانهتر است.
اصول طراحی سایت دسترسپذیر
برای طراحی یک وبسایت دسترسپذیر، باید به اصول زیر توجه کنید:
1. قابلیت درک (Perceivable)
اطلاعات و عناصر رابط کاربری باید به گونهای ارائه شوند که کاربران بتوانند آنها را درک کنند.
ارائه متن جایگزین برای تصاویر (Alt Text): برای تمام تصاویر، متن جایگزین مناسبی ارائه دهید که محتوای تصویر را توصیف کند. این به افراد دارای معلولیت بینایی که از صفحهخوانها استفاده میکنند، کمک میکند تا تصویر را درک کنند.
ارائه زیرنویس و شرح برای ویدیوها و فایلهای صوتی (Captions & Transcripts): برای تمام ویدیوها و فایلهای صوتی، زیرنویس و شرح ارائه دهید تا افراد دارای معلولیت شنوایی بتوانند محتوای آنها را درک کنند.
استفاده از کنتراست رنگ مناسب: از کنتراست رنگ کافی بین متن و پسزمینه استفاده کنید تا خوانایی را برای همه کاربران افزایش دهید.
قابلیت تغییر اندازه متن: به کاربران اجازه دهید اندازه متن را در وبسایت شما تغییر دهند.
2. قابلیت عملکرد (Operable)
عناصر رابط کاربری و ناوبری باید به گونهای باشند که کاربران بتوانند با آنها تعامل داشته باشند.
قابلیت ناوبری با صفحه کلید (Keyboard Navigation): اطمینان حاصل کنید که تمام عناصر رابط کاربری با استفاده از صفحه کلید قابل دسترسی و تعامل هستند.
ارائه زمان کافی: به کاربران زمان کافی برای خواندن و استفاده از محتوا ارائه دهید.
جلوگیری از تشنج (Seizure Prevention): از استفاده از انیمیشنها و محتوای چشمکزن خودداری کنید، زیرا میتوانند باعث تشنج در افراد حساس شوند.
قابلیت ناوبری: ساختار سایت را به گونهای طراحی کنید که ناوبری در آن آسان و منطقی باشد.
3. قابل فهم (Understandable)
اطلاعات و عملکرد رابط کاربری باید قابل فهم باشند.
استفاده از زبان ساده: از زبان ساده و روشن استفاده کنید و از اصطلاحات تخصصی و پیچیده خودداری کنید.
ارائه راهنمایی و کمک: در صورت نیاز، راهنمایی و کمک در مورد نحوه استفاده از وبسایت ارائه دهید.
جلوگیری از خطاها: از طراحی فرمها و سایر عناصر تعاملی به گونهای که از بروز خطا جلوگیری شود، اطمینان حاصل کنید.
4. مستحکم (Robust)
محتوا باید به گونهای باشد که بتواند به طور قابل اعتماد توسط طیف گستردهای از فناوریهای کاربر، از جمله فناوریهای کمکی، تفسیر شود.
استفاده از کد HTML معتبر: از کد HTML معتبر و استاندارد استفاده کنید.
سازگاری با فناوریهای کمکی: وبسایت خود را با فناوریهای کمکی مانند صفحهخوانها و نرمافزارهای بزرگنمایی صفحه تست کنید.
دستورالعملهای دسترسپذیری محتوای وب (WCAG)
دستورالعملهای دسترسپذیری محتوای وب (Web Content Accessibility Guidelines) یا WCAG مجموعهای از رهنمودهای بینالمللی است که توسط کنسرسیوم وب جهانگستر (W3C) تدوین شده است. WCAG به عنوان استاندارد طلایی برای دسترسپذیری وب شناخته میشود و بسیاری از قوانین و مقررات دسترسیپذیری وب در سراسر جهان بر اساس آن بنا شدهاند.
WCAG شامل چهار اصل اصلی است که در بالا ذکر شد (قابلیت درک، قابلیت عملکرد، قابل فهم و مستحکم) و مجموعهای از معیارهای موفقیت که نحوه پیادهسازی این اصول را شرح میدهند.
ابزارهای تست دسترسپذیری
ابزارهای مختلفی برای تست دسترسپذیری وبسایتها وجود دارد. برخی از این ابزارها عبارتند از:
Wave
یک ابزار آنلاین رایگان که میتواند مشکلات دسترسیپذیری را در یک صفحه وب شناسایی کند.
Axe
یک افزونه مرورگر که میتواند مشکلات دسترسیپذیری را در هنگام توسعه وبسایت شناسایی کند.
Lighthouse
یک ابزار ممیزی وبسایت که میتواند عملکرد، سئو و دسترسیپذیری را ارزیابی کند.
NVDA و VoiceOver
صفحهخوانهای محبوب که میتوانید از آنها برای تست وبسایت خود از دیدگاه یک کاربر دارای معلولیت بینایی استفاده کنید.
اصول طراحی سایت دسترسپذیر نه تنها یک الزام اخلاقی و قانونی است، بلکه یک فرصت برای بهبود تجربه کاربری برای همه افراد و گسترش دامنه مخاطبان شما است. با پیروی از اصول دسترسپذیری و استفاده از ابزارهای تست مناسب، میتوانید وبسایتی ایجاد کنید که برای همه قابل استفاده باشد.
دورههای Mega JS
اگر بهدنبال یادگیری عمیق طراحی سایت، وردپرس، جاوااسکریپت و ری اکت و نکات مهمی برای یک فریلنسر هستید، پیشنهاد میکنیم دورههای تخصصی Mega JS را بررسی کنید. با شرکت در این دورهها، مهارتهای لازم برای راهاندازی و مدیریت سایتهای حرفهای را به دست خواهید آورد.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.