Typescript چیست؟ چرا باید ازش استفاده کنیم؟

TypeScript در سال های اخیر به عنوان یک زبان برنامه نویسی قدرتمند که قابلیت های جاوا اسکریپت را افزایش می دهد، محبوبیت قابل توجهی به دست آورده است. هدف این مقاله ارائه یک نمای کلی از TypeScript است و تایپ اسکریپت چیست؟ و با ویژگی ها، مزایا و کاربردهای آن آشنا میشویم.

بیشتر بخوانید : چرا جاوااسکریپت ؟ چرا باید جاوا اسکریپت یاد گرفت

تایپ اسکریپت چیست؟

تایپ اسکریپت یه زبان برنامه نویسی اسکریپتی هست که در واقع همون جاوااسکریپت با یه سری امکانات بیشتره. که مهم ترینش مشخص کردن نوع داده ذخیره شده هنگام تعریف متغیر هست. یعنی مثل زبان های ++C و java میتونیم مشخص کنیم که چه نوع داده ای باید در این متغیر ذخیره بشه. با اینکار دقت کدنویسی ما افزایش پیدا میکنه و موقع دیباگ کردن خیلی خیلی راحت تر متوجه اشتباهات میشیم و typescript قبل از کامپایل نهایی به ما ایرادات و خطاها رو نشون میده. پسوند فایل های تایپ اسکریپت ts. هست و این سینتکس قابل اجرا و خوندن توسط مرورگرها نیست، اما یه کامپایلر داره که میتونیم کدنهایی رو بر اساس es5 یا es6 و ۷ و هر ورژنی از جاوااسکریپت خروجی بگیریم تا بدون مشکل روی همه مرورگرها قابل اجرا باشه.

کاربرد تایپ اسکریپت چیست؟

تایپ اسکریپت یه Superset برای جاوا اسکریپت هست که در سال ۲۰۱۲ معرفی شده. وقتی میگیم Typescript یه سوپرست برای javascript یعنی همه کدهای جاوااسکریپت در  تایپ اسکریپت قابل اجرا هست با یه سری امکانات اضافه مثل ارث بری و interface و… که کمک میکنه بهتر و تمیزتر کد بنویسیم. شاید شما بگی که خب ارث بری در جاوااسکریپت هم خیلی سادس و نیازی به تایپ اسکریپت نیست، اما باید بگم سال ۲۰۱۲ که تایپ اسکریپت معرفی شد خبری از اکمااسکریپت نبود، جاوااسکریپت انقدرا هم جذاب نبود پس typescript یه نعمت محسوب میشد. البته اکمااسکریپت خیلی از ضعف های جاوااسکریپت رو پوشش داد (به خصوص ورژن es6 و es7 و es8 که امکانات بسیار خوبی ارائه دادند.) با این حال تایپ اسکریپت هم آپدیت های خوبی داد و خودش رو بورس نگه داشت.

کجا میشه از Typescript استفاده کرد؟

به نظرم تایپ اسکریپت بیشتر مناسب اپلبکبشن ها با مقیاس بزرگ تره. هر جا که بشه از جاوااسکریپت استفاده کرد از تایپ اسکریپت هم میشه استفاده کرد. مثلا در کتابخانه هایی مثل react و jquery هم میتونید از تایپ اسکریپت استفاده کنید. یا برای استفاده از فریمورک انگولار باید و باید تایپ اسکریپت بلد باشید. در کل تایپ اسکریپت کمک میکنه که بهتر جاوااسکریپت کد بزنیم و مثلا در جاوااسکریپت ما Dynamic Type داریم یعنی فقط کافیه اسم متغیر و مقدار رو پاس بدیم و نیازی نیست نوع آن را مشخص کنیم. اما در تایپ اسکریپت ما static type داریم. باید وقتی متغیر تعریف میشه نوع آن هم مشخص بشه که چه نوع داده ای را قبول میکنه و فقط باید از همان نوع داخلش ریخته بشه. پس همین قضیه کمک میکنه تا داده های null و undefined وارد تابع نشه و اصلا متغیر قبولش نکنه.

ویژگی های تایپ اسکریپت

1. کد خواناتر : تایپ اسکریپت با اجبار توسعه‌دهندگان به تعریف نوع داده‌ها و پارامترها، باعث می‌شود کد برنامه خواناتر و قابل فهم‌تر شود.
2. بهبود عملکرد: با استفاده از تایپ اسکریپت، مواردی مانند بهینه‌سازی کد و کاهش زمان اجرا ممکن است که بهبود عملکرد برنامه را به همراه داشته باشد.
3. افزایش امنیت: با استفاده از تایپ اسکریپت، امکان کشف خطاهای نوع داده و سینتکسی در زمان توسعه برنامه وجود دارد که باعث افزایش امنیت و پایداری برنامه می‌شود.
4. پشتیبانی از رفتار پلیمورفیک: تایپ اسکریپت به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد. که از ویژگی‌های پلیمورفیسم (polymorphism) استفاده کنند و رفتار متفاوت برای اشیاء با یک نوع داده مشخص را تعریف کنند.
5. افزایش قابلیت توسعه: با استفاده از تایپ اسکریپت، قابلیت توسعه برنامه‌ها بهبود می‌یابد و امکان تغییرات و بهبودات در آینده را فراهم می‌کند.

مزایای استفاده از تایپ اسکریپت

خب قاعدتا هر زبان و کتابخونه یا فریمورک یه سری مزیت داره که ما ترقیب میشیم ازش استفاده کنیم. در ادامه مهم ترین مزیت های typescript رو بررسی میکنیم.

یادگیری ساده تایپ اسکریپت

اگه به جاوااسکریپت تسلط کافی داشته باشید،به راحتی میتونید تایپ اسکریپت رو یاد بگیرید چرا که کل سینتکس جاوااسکریپت در تایپ اسکریپت پشتیبانی میشه و فقط یه سری ویژگی و امکانات اضافه داره. در ضمن به ساختاربندی و معماری کدهای جااوااسکریپت ماهم کمک میکنه. حتی میتونید پسوند فایل های .js رو به .ts تبدیل کنید به همین راحتی!

مشخص کردن نوع داده در تایپ اسکریپت

در تایپ اسکریپت شما میتونید برای متغیرها، ویژگی هاو توابع نوع داده استاتیک تعریف کنید تا هر نوع داده ای نگیرن و کنترل خیلی خیلی بیشتری برای ورودی های و خروجی های توابع داریم که در نتیجه به کدنویسی سریع تر و راحت تر ما کمک میکنه. با کمترین درصد خطا.

کامپایل نهایی به جاوااسکریپت

تایپ اسکریپت در لحظه کامپایل ایرادات و خطاها رو میگیره و خیلی ساده تر میتونیم مشکلات کدمون رو بفهمیم و در نهایب خروجی جاوااسکریپت به ما میده که با همه مروگرها سازگار باشه یعنی هرچی امکانات بیشتری به تایپ اسکریپت اضافه بشه نگران ساپورت کردن مرورگرها نیستیم و خودش خروجی نهایی جاوااسکریپتی میده که همه مرورگرها پشتیبانی میکنن.

سازگاری با کتابخانه های جاوااسکریپت

یکی از خوبیای Typescript اینه که کتابخونه ها و فریمورک های جاوااسکریپت مثل React و Vue و Angular و JQuery سازگازی داره و میتونید ازش استفاده کنید و حتی در فریمورکی مثل Angular حتما باید با تایپ اسکریپت توسعه بدید و پیشنیاز یادگیری انگولار، تایپ اسکریپت هست.

محبوبیت بالای Typescript

آماری که سال ۲۰۲۰ از stackoverflow منتشر شد و در هایلایت پیج اینستاگرام megajs_com موجود هست، تایپ اسکریپت دومین زبان برنامه نویسی دوست داشتنی بین برنامه نویسان شناخته شده و این نشون از رشد و پیشرفت ایت زبان داره. و طبق اخباری که از شرکت های بزرگ اومده قراره که خیلی هاشون از جاوااسکریپت به تایپ اسکریپت مهاجرت کنن و معتقدن که تایپ اسکریپت در توسعه و کارهای بزرگ و تیمی بهتره.

معایب استفاده از تایپ اسکریپت

خب هرجا صحبت از مزیت هست قطعا معایبی هم وجود داره که در ادامه قراره معایب تایپ اسکریپت رو بررسی کنیم.

زمان بر بودن کامپایل تایپ اسکریپت

خب همون طور که بالا اشاره کردیم در نهایت کدهای تایپ اسکریپت باید به جاوااسکریپت تبدیل بشه تا برای مرورگرها قابل فهم باشه و همین قضیه کامپایل شدن یه زمان و تایمی از ما میگیره که البته مسئله چندان مهمی نیست. البته اگه همه مرورگرها از تایپ اسکریپت پشتیبانی میکردن و نیازی به کامپایل نبود که عالی میشد.

عدم پشتیبانی کتابخانه های Third-party

ممکنه بعضی از کتابخانه های نه چندان معروف جاوااسکریپت برای تایپ اسکریپت فایل معادل نداشته باشن یا فایل معادلشون داستان دار باشه و اذیت کنه. اما این مورد هم در اکثر موارد به چشم نمیاد و خیلی اذیت کننده نیست.

عدم هماهنگی تیم یا شرکت با تایپ اسکریپت

خب کماکان خیلی از شرکت ها و توسعه دهنده ها با جاوااسکریپت خام (pure) مشکلی ندارن و به لطف اکمااسکریپت خیلی از مشکلات حل شده و ضرورتی برای استفاده از تایپ اسکریپت نمیبینن. گرچه در دنیا محبوبیت این زبان بیشتر است و روند صعودی پیدا کرده ولی همچنان در ایران بازار استفاده کمی داره و ممکنه همه اعضای تیم یا شرکت موافق به استفاده از تایپ اسکریپت نباشند.

نقشه راه یادگیری تایپ اسکریپت

1. مبانی TypeScript: با درک مفاهیم اولیه TypeScript مانند انواع، رابط ها، کلاس ها، توابع و ماژول ها شروع کنید.
2. ویژگی های پیشرفته TypeScript: در ویژگی های پیشرفته مانند ژنریک، تزئینات، async/wait و نوع استنتاج عمیق تر شوید.
3. ساخت پروژه ها: شروع به ساخت پروژه های کوچک یا برنامه های کاربردی با استفاده از TypeScript کنید. تا مهارت های خود را تمرین کنید و تجربه عملی کسب کنید.
4. Frameworks و Libraries را بیاموزید: چارچوب ها و کتابخانه های محبوبی را که از TypeScript مانند Angular، React یا Node.js استفاده می کنند. کاوش کنید تا بفهمید چگونه TypeScript در برنامه های کاربردی دنیای واقعی استفاده می شود.
5. تست و اشکال زدایی: یاد بگیرید که چگونه تست های واحد را برای کد TypeScript خود بنویسید و چگونه برنامه های TypeScript را به طور موثر اشکال زدایی کنید.
6. بهترین روش های TypeScript: با بهترین روش ها در توسعه TypeScript مانند سازماندهی کد، مدیریت خطا، بهینه سازی عملکرد و خوانایی کد آشنا شوید.
7. مشارکت جامعه: با شرکت در انجمن ها، شرکت در جلسات و مشارکت در پروژه های منبع باز برای ارتقاء تجربه یادگیری خود، با جامعه TypeScript درگیر شوید.
8. یادگیری مستمر: با دنبال کردن اسناد رسمی، وبلاگ‌ها و شرکت در وبینارها یا کارگاه‌های آموزشی، از آخرین ویژگی‌ها و به‌روزرسانی‌های TypeScript مطلع شوید.

جمع بندی نهایی درباره تایپ اسکریپت

خب بریم سراغ جمع بندی کلی زبان برنامه نویسی تایپ اسکریپت

• تایپ اسکریپت یه سوپرست برای جاوااسکریپت هست.

• تمام  ویژگی های اکمااسکریپت را پوشش میدهد.

• امکانات اضافه تر از اکمااسکریپت

• کل سینتکس جاوااسکریپت در اکمااسکریپت معتبر هست.

• خیلی از فریمورک ها و کتابخانه ها از تایپ اسکریپت پشتیبانی میکنند.

• پیشنیاز یادگیری فریمورک انگولار هست.

• کامپایل نهایی کدها به جاوااسکریپت

• زبان دوست داشتنی

• اضافه کردن تایپ استاتیک داده ها

سخن آخر

به طور خلاصه، TypeScript یک زبان برنامه نویسی همه کاره و قدرتمند است. که قابلیت های جاوا اسکریپت را با افزودن تایپ استاتیک و ویژگی های زبان مدرن گسترش می دهد. از مزایای آن می توان به بهبود کیفیت کد، پشتیبانی از ابزار پیشرفته و خوانایی بهتر کد اشاره کرد. با پذیرش گسترده آن در جامعه توسعه وب، TypeScript همچنان نقش مهمی در ایجاد راه حل های نرم افزاری قوی و مقیاس پذیر ایفا می کند.